5. Hafta makale özeti

                           6-8. Sınıflar Türkçe Dersi Öğretim Programının Ürün ve Süreç Odaklı Yazma      

                                               Yaklaşımları Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Giriş:

Yazmak, sosyal varlık olan insanın, kendini ifade edebileceği bir beceri olduğu için çok önemlidir. Bir sürece dayanan bu beceri, öğretim programı kapsamında yürütülmelidir. Öğrencilerin yazılı anlatım becerilerini geliştirmek hedeflenmektedir. Yazma becerisini gelişimine yönelik çeşitli yaklaşımlar bulunmaktadır.

Ürün Odaklı Yazma Yaklaşımı

Öğrencilerin aktardığı bilgileri önemseyen bir yaklaşımdır. Bilgi odaklı metinler oluşturulur. Öğrenci pasif, öğretmen aktif bir konumdadır. Böyle bir konumdan ötürü öğrenciler, yazmaya karşı korku ve endişe duymaktadırlar. Öğretmen süreçte müdahale etmez, onun görevi not vermektir. Bu yaklaşım, bireysel farklılıkların göz ardı edilişiyle, öğretmen odaklı oluşuyla, biçimsel unsurlara yönelik oluşuyla yazma becerisinin gelişimine set çekmektedir

Süreç Odaklı Yazma Yaklaşımı

Yazma becerisini bir ürün olarak değil, bir süreç olarak ele alır. Bu yaklaşım yazmadaki olumsuzluklara karşı çözüm üretip, yazma becerisinin gelişimini hedeflemektedir. Yazma süreci; hazırlık, taslak, gözden geçirerek yazma, düzeltme, yayımlama ve paylaşma aşamalarından oluşmaktadır. Etkin bir yazma süreci için bu aşamalar takip edilmelidir. Burada amaç metin oluşturmak değil, metin oluşturabilecek becerileri edinmektir. Öğrencilerin duygu, düşünce ve hayal güçlerini ifade edebilecekleri bu yaklaşımda öğrenci aktif, öğretmen rehberdir. Yazma becerisi yazarak gelişir ve bunun için yazma çalışmalarına önem verilmelidir. Bu yaklaşım çizgisel ve bilişsel süreç yaklaşımı olmak üzere iki kola ayrılır.

Süreç Odaklı Yazma Yaklaşımının Aşamaları:

Hazırlık:

 Bu aşama yazma süreci için önem teşkil etmektedir. Öğrenci hangi konuda, hangi teknikle, hangi metin türüne yönelik ne yazacağı yönünde ön bir hazırlık yapar. Bu şekilde yazmaya güdülenmiş olurlar. Bu aşamada beyin fırtınası, soru-cevap, serbest yazma, küpleştirme vb. teknikler kullanılır.

Taslak:

Öğrenciler bu aşamada aklına gelenleri kâğıda dökerler, düşüncelerini belli bir düzene sokarlar ve gereksiz bilgileri ayıklarlar. Taslak aşaması, öğrencilere hata yapabileceklerini ve bu hatalarını düzeltme şansı olduğunu hatırlatır, öğrencilerin yazmaya yönelik kaygılarından arınmalarını sağlar.

Gözden Geçirerek Yazma: Öğrenci oluşturduğu taslağı tekrardan okur. Oluşturduğu metni sınıf ile paylaşır, öğretmen geri bildirim verir, aldığı geri dönütler ile tekrardan yazar.

Düzeltme:

Yazım ve noktalama kurallarının, sayfa düzeninin kontrol edildiği mekanik aşamadır. Öğrencinin metni, projeksiyon ile yansıtılıp, yanlışları gösterilir. Dil bilgisi ve yazım yanlışı yoğun olan bir metin, öğrencilere dağıtılır, onlardan yanlışları işaretlemeleri istenir. Ardından öğrencilerin yanlışları, öğretmen tarafından işaretlenerek, gösterilir. Son olarak işaretlenen kağıtlar öğrencilere rastgele dağıtılır. Herkes birbirinin kağıdındaki yanlışları işaretler ve kağıtlar sahiplerine dağıtıldıktan sonra öğrenci kendi yanlışlarına bakmış olur.

Yayımlama ve Paylaşma:

Yazma sürecinin son aşamasıdır. Bu aşamada metin hedef kitle ile paylaşılır. Öğrencilerin metinlerini paylaşmaları konusunda istekli hâle gelmeleri sağlanmalıdır.

Ürün ve Süreç Odaklı Yazma Yaklaşımlarının Karşılaştırılması

Ürün odaklı yazma çalışmaları	Süreç odaklı yazma çalışmaları
Yazma becerisinin tek adımda gerçekleşeceğine odaklanır.	Yazma becerisinin süreç içerisinde gerçekleşeceğine odaklanır.
Bu yaklaşımın amacı metin oluşturmak	Bu yaklaşımın amacı ise yazma becerisi kazandırmaktır.
Öğretmenin görevi değerlendirmektir.	Öğretmenin görevi, yazma sürecinde öğrenciye rehberlik etmektir.
Öğrencinin bireyselliği ön planda tutulmayıp, mekanik unsurlar üzerinden değerlendirilir.	Bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulur.
Öğrencilerin konu ile ilgili doğru düşünceleri yazması beklenir.	Öğrencilerin konu ile ilgili doğru, yanlış fark etmeksizin kendi düşüncelerini yazması beklenir.
Öğrencilerin yazma kaygıları umursanmaz.	Öğrencilerin yazma kaygılarına önem verilerek, süreç ilerletilir.

 

Ürün ve Süreç Odaklı Yazma Yaklaşımları Çerçevesinde 6-8. Sınıflar TDÖP Yazma Becerisinin Çeşitli Açılardan İncelenmesi

Programın Genel Özellikleri Açısından İncelenmesi:

TDÖP, öğrenciyi ön plana çıkaran yaklaşım ve modelleri temel alarak hazırlanmıştır. Öğrenci merkezli ve çağdaş bir anlayışa hizmet eder. Amacı öğrenciyi etkin kılmak olduğu için, yazma beceresinde öğretmenin aktif değil, rehber konumunda olması gerekmektedir. Programın amaçlarına süreç odaklı anlayış hizmet etmektedir. Süreç odaklı anlayışta, öğrencilerin bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulur,  programda bulunan etkinlikler de sınıf içi ve okul dışı olarak belirlenmiştir. TDÖP, öğrencilerin yazma becerisi ile kendini iyi ifade edebilmelerini ve yazma becerisini bir alışkanlık hâline getirebilmelerini hedefler.

Yazma Amaç ve Kazanımları Açısından İncelenmesi:

Yazma becerisi ile hedeflenen amaç ve kazanımlar bulunmaktadır. Yazma kurallarını uygulama, planlı yazma, farklı türlerde metinler yazma, kendi yazdıklarını değerlendirme, kendini yazılı olarak ifade edebilme alışkanlığı kazanma,  yazım noktalama kurallarını uygulama şeklinde TDÖP’ün amaç ve kazanımları vardır. İlk amaç yazma kurallarını uygulamaktır ama yazma için mekanik unsurlar tek başına yeterli değildir. Planlı yazarak, yazma aşamaları takip edilir. Böylelikle öğrencinin düzenli bir metin oluşturması sağlanır. Süreç odaklı yazma anlayışı, farklı türde metinler ortaya konmasını önemsemektedir. Çünkü öğrenciyi tek bir kalıba sığdırmak istemez. Öğrencinin kendini değerlendirebilme yeterliliği kazanması süreç odaklı yazma eğitimi için kolaylaştırıcı ve yetkinleştiricidir. Düzeltme aşamasında ise mekanik unsurların göz önünde bulundurulması, süreç odaklı yazma anlayışının kazanımları arasındadır.

 

 

Yazma Yöntem ve Teknikleri Açısından İncelenmesi:

Farklı yazma yöntem ve teknikleri süreç odaklı yazma anlayışı için önemli bir yere sahiptir. Örneğin, not alma, özet çıkarma, kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma, serbest yazma, güdümlü yazma, yaratıcı yazma, metin tamamlama vb. farklı yöntem ve teknikler kullanılabilir. Özellikle hazırlık aşamasında gerçekleştirilen yöntem ve teknikler, süreç için önem arz etmektedir.

Yazma Becerisinin Değerlendirilmesi Açısından İncelenmesi:

 Süreç odaklı yazma anlayışında, değerlendirme sürece yöneliktir. Sürece öğretmen, öğrenci ve arkadaşları katılır. Süreç odaklı yazma anlayışında amaç, öğrenciye yazma becerisi kazandırırken yanlışlarını görmesine yardımcı olmaktır, not vermek değildir. Ürün odaklı yazma yaklaşımının değerlendirme safhasında genellikle dereceli puanlama anahtarı kullanılır, ortaya konan ürüne odaklanıldığı için. Süreç odaklı yazma yaklaşımı, yazmayı bir bütün olarak değil, parçalar halinde değerlendirdiği için analitik puanlama anahtarını kullanır.

Sonuç:

TDÖP incelendiğinde, amaçlarına uygun olan yazma yaklaşımı, süreç temelli yazma yaklaşımıdır. Ürün temelli yazma yaklaşımı, geleneksel anlayışa hizmet ettiği için, bu programın amaçlarına hizmet etmemektedir. Türkiye’de ürün odaklı yazma yaklaşımı yoğun olarak kullanıldığı için, yazma becerisi gelişmeyen bireyler yetişmektedir. Süreç odaklı yazma anlayışı ile öğrencilerin duygu, düşünce ve izlenimlerini en iyi şekilde ifade edebilme becerisi ve yazma becerisinin kazandırılması ve bu kazanan becerilerin bir alışkanlığa dönüştürülmesi hedeflenmektedir.

BENZERLİK ORANI %13'TÜR.