9. Hafta kitap özeti

Yazmanın Düşünsel ve Teknik Altyapısı

Düşünceyi Geliştirme Yolları: Anlatımı etkili kılmak için düşünceyi geliştirme yollarından yararlanılır. Hangi anlatım biçiminin seçilmiş olmaksızın düşünceyi geliştirme yollarından yararlanılır.

Tanımlama:  Anlatılmak istenileni en genel ifadeyle, tumturaksız şekilde ifade etmektir.

Örnekleme: Soyut bir şeyi, söylenmek istenileni okuyucu gözünde görünür kılma işidir. Örnekleme bir kişiyi kuşatan yaşantıları, fikirleri, duyguları vb. ile yapılabilir. Bu şekilde anlatılmak istenen görünür kılınmış olur.

Karşılaştırma: İki şey arasındaki benzerlik ve karşıtlıkları belirtmektir. Bu durum düşünceleri geliştirir. Anlatılanlara canlılık katmış oluruz.

Tanık Gösterme: Ortaya koyulan düşünceyi başkalarının fikirlerine de yer vererek belirtmektir. Düşünceleri inandırmada, kanıtlamada tanık göstermeye sıkça başvurulur.

Düşünceyi geliştirmede etkili olabilecek diğer yollar:

Yazılacak konu hakkında belli bir bilgi birikimine sahip olmak gerekir. Donanımlı, gözlem gücünü iyi kullanan, düşünceyi geliştirme yollarından yeterince faydalanmak, günlük yaşamla etkileşimli olma, araştırma ve incelemelerde bulunma, yapılmış araştırmaları inceleme, sonuçları hakkında bilgi sahibi olma, okumak ve düşünmek gerekir. Yazmak için dolmak ve bakar kör olmamak gerekir. Kitap okuyarak hem kendimizin hem de dünyanın farkına varmış oluruz, yazmak için de yaşantıların büyük önemi olduğu için okumayı yabana atmamak gerekir.

Sayısal verilerden yararlanma: Sayısal veriler anlatımın inandırıcılığını arttırır. Bilimsel yazılarda sıkça kullanılır.

Günlük Yaşamla İlişki kurma/İlişkilendirme:

Günlük yaşamla ilişkilendirilen konun inandırıcılığı atmakla beraber okuyucunun gözünde somutlaşır. Yapılan ilişkilendirmeler okuyucunun kendisini metin içerisinde bir yerde bulmasına yol açar ve bu şekilde okuyucu yazıya çekilmiş olur. İlişki kurarak yazar, bir sonuca ulaşır.

Gözlemlerden Yararlanma:

Bir şeyi anlatma için öncelikle onun farkına varmak yani onu görmek gerekir. Görmek, bakmaktır. Bakmak her ayrıntıyı damıtarak yoğunlaşmaktır. Çevreyi ve insanları doğru tanımak için bu önemlidir. Yaşamı her yöüyle tanıyarak, görerek, sezerek, kitaplarla ve dünyayla ilişkili olmak gerekir. Amaçlı ve amaçsız gözlemlerde bulunuruz. Bu gözlemler neticesinde bize kalanlar ile yazıyı kaleme alabiliriz. Gözlem, yaşamın içine dalıp onu hissetmektir. Yazar hissettiklerini kaleme dökerek yaşamı gözler önüne serer.

OKUMAK

Okumanın Önemi:

Kitaplar düşüncelerden oluşur. Düşünen insan, okuyan insandır. Okuma-yazma temel becerilerdir. Bu beceriler yaratıcı, araştırıcı, eleştirel düşünmek için vardır. Okuyarak başka düşüncelere şahit oldukça meydana koyacağımız yazı sağlamlaşır, inandırıcılığı artar. Okumak, kod çözme işlemidir. Okuma, bilişsel, duyuşsal ve devinişsel boyutlu bir gelişim sürecidir. Okumak bir birikimdir ve okumadan yazılmaz. Her okur metinde kendini okur ve geçmiş ile gelecek arasında köprü kurar. Kültürlü bir insan olmak için, modern dünyaya uyum sağlayabilmek için okumak gereklidir.

Okumak Metni:

 Okumak hayatın tadına varmaktır. Okumak var olmaktır. Yaşamın içindeki nefesi hissedip huzurla dolmaktır. Kültürlü olmaktır, hayatın farkına varmaktır. Okumak, yeni düşünce kapılarının bize açılmasıdır. Okumadan geçen bir gün ışıksız dünya demektir.

Okumanın Amacı:

Çeşitli okuma amaçları mevcuttur. Bunlar bir kişiyi kuşatan her şey ile ilişkilidir. Anlamlandırmak , eğlenmek, zamanı iyi değerlendirmek, araştırmak vb. okuma amaçları vardır. Bilgilenmek, öğrenmek, eleştirmek, anlamak okumanın amaçlarındandır.

 

 

Okumanın Gücü ve İşlevleri:

Yazmak için önce iyi bir okur olmak gerekir. İyi ve güzel kitaplar okumanın biçok olumlu yanı bulunmaktadır. Yazmak isteyen kişinin okuma duyarlılığı gelişmiştir. Okuduğunu özümseyen, üzerinde düşünen, sindiren okuyucular basma kalıp düşüncelerden kurtulur, kendi sınırlarını aşıp erişilmez kapılara erişecektir. Dolmadan, taşılmaz. Bol bol okuyarak yazar, birçok şeye tanıklık eder. Yazmak insanı olgunlaştıran bir eylemdir. Yazan ve okuyan milletler kültürlerine sahip çıkıp, çağın ötesine geçebilirler. Okumak, bireye bilgi kazandırır. Bakış açısını genişletir. Okumak insana bir şeyler katar, ondan bir şeyler eksiltmez. Okuyarak düşünce gücü gelişir, karakter zarifleşir, can sıkıntısı yok olur, güzel yazı yazma becerisi kazandırır. Okuyan insan duyarlıdır, duygu ve düşüncelerini rahat bir şekilde ifade edebilir, hayal güçleri oldukça gelişmiştir. Yazı türlerine göre okuma gerçekleştirilir. Okunacak metne dair sorular sormak gerekir. Bütün bunların ışığında öğrencilere farklı okuma türleri öğretilmelidir onların okuma ufuklarını geliştirmek için etkinlikler düzenlenmelidir.

Okuma Biçimleri:

 Okumak anlamlandırmaktır. Eleştirel okuma yapan bireyler birçok açıdan metni görebilirler. Zihinleri aktiftir. Kitap ve kütüphanelere karşı aşırı bir düşkünlükleri vardır. Eleştirici gözle okumak birey için önem arz etmektedir.

Nasıl Okumalı?

Eleştirel okunmalıdır. İşe duygular koşulmalıdır. Sentezci bir yaklaşım benimsenmelidir. Popüler kitaplardan uzak olmak gerekir. Yazar merkezli okuma, okur merkezli okuma, metin merkezli okuma olmak üzere üç adet okuma biçimi vardır. Metin, işitsel, kişisel, içeriksel okuma türleri bulunmaktadır.

Okur mu Önemlidir, Yazar mı?

Bazı çeşitliliklere göre yazar da okur d önemlidir. Çünkü hangi taraftan bakarsak iki tarafa da önemlilik payı verebiliyoruz. Çünkü iki si de metni yaşamaktadır. Okuma eylemiyle dolduktan sonra yazıya geçilir. Yazmak bir birikim ister. Okur burada metni kendi açısından yorumladığı için bir nevi onu tekrar yorumlamaktadır. Yazar metni yaratmaktadır. Her ikisi de birbiriyle özdeşmiş yapı taşlarıdır. Okumak, bir zihinsel süreçtir.  Okuma ile elde edilen bu süreçler, yazma ile ete kemiğe bürünür. Burada yorumlayan okur olduğu için, onu kendi süzgecinden geçirdiği için okur önemlidir.

Dinlemek: Dinleyerek öğreniriz. Alıcı dilsel etkinliklerimizdendir.

Okuma ve Dinleme Yoluyla Bilgi Toplamanın Yolları:

 

Kitaplara Başvurma Biçimi ve Önemi: Okumak için kitaplara ve onlardan yararlanmak için bazı tekniklerden yararlanmak gerekir. Bunlar:

Not Alma:

   Bir konuşmayı dinlerken, bir metni okurken seçtiğimiz önemli kavramları, bilgileri not ederiz.  Not etmek akılda kalıcılığı arttırır.  Kayda değer gördüklerimizi, hatırlamamız gerekenleri hayatın birçok alanında not ederiz. Aktarmak istediklerimizi bütün bir şekilde anlatmak için de öncesinde bnot alma yöntemine başvururuz.

Özet Çıkarma:

  Metnin özünü ortaya koyma tekniğidir. Detaylara takılmadan bütünü görme işidir. Okunanın, dinlenenin daha iyi anlaşılmasını sağlar ve akılda kalıcılığı arttırır.  Genel bir bakış içerisinde yoğunlaşmayı sağlar.

Alıntı Yapma:

  Öne sürülen, anlatılmak istenen, kanıtlanmak istenenleri daha görünür kılmak, inandırıcılığını arttırmak için kullanılan bir tekniktir.

Konuşmak:

   Verici dilsel bir etkinliktir. Düşüncenin ses organları yoluyla dışa aktarımıdır. Etkileşimli bir süreçtir. Alıcı ve verici arasında bir ilişki vardır. Bu yol ile insan kendisini ifade eder.

Soruya Bağlama Tekniği (Sorularla düşünce üretme, soru aracılığıyla düşünceleri dile getirip yazıya dökme)

  Yazmadan önce öğrencilere yöneltilen sorular onların yazma güdülenmesini arttırmakla beraber yazmaya karşı, ne yazacaklarına karşı bir bilinç kazandırır. Bu şekilde farklı bakış açıları kazanırlar. Sorulan sorular öğrenci için ilginç, ufuk açıcı yolara ulaşması demektir. Soru-cevap tekniği yazma öncesi ve sırasında uygulanabilir.

Düşünmek:

  Düşünmek yeni bir dünyaya açılmaktır. İnsan zihninin aktif olduğu bir süreçtir. Düşünen insan bilinmeyen diyarlara, düşünülmeyen detaylara ve daha nice akıl edemediklerime ulaşandır. Yazmak için önce düşünmek gerekir. Düşünerek bellek ilgi kurar, yeni sonuçlara ulaşır ve bir sonuca ulaşır. Düşünmek ve iyi yazmak arasında koparılamaz bir ilişki vardır. Söze dökülen düşünce bireysellikten sıyrılarak, toplumsallaşır. Düşünerek eylemler gerçekleşir. Yazıya geçirilen düşüncelerin büyük bir önemi vardır.

Aktif Sözcük Dağarcığını Geliştirmek:

  Sözcük dağarcığı zengin olan birey, kelimelerle kuşatılmış bir zihne sahip olan birey kendisini çok iyi ifade eder. Alımlama ve çıkarımlama becerileri gelişmiştir. Kelimeleri ete kemiğe bürüyen dilin hareketli işleyişi içindeki hareketli performanslarıdır. Bu performans ile kelimeler renklenir. Yazarın görevi kelimelerin konar-göçer anlamlarına erişmektir.

BENZERLİK ORANI %1'DİR.